Parivash63

عقد برادرم بود. فکر کنم دو سال می‌شد که با هم دوست بودند. مادرم تا همین چند وقت پیش می‌خواست عقد را عقب بیندازد. می‌گفت مالماستین بچه است، کار هم ندارد. درست می‌گفت. خانواده آنها هم قبول کرده بودند، یعنی شاید چاره‌ای نداشتند جز قبول کردن. چند ماه گذشته برادرم به سرش زده بود برود خارج. اولش دنبال راه‌های غیر دانشجویی بود. مثلن با لاتری یا ویزای سرمایه‌گذاری. لاتری که شانس می‌خواهد. ویزای سرمایه‌گذاری هم که از اسمش پیداست سرمایه می‌خواهد، خیلی زیاد. یک مدت دنبال اقامت کشورهای عجیب بود. فکر کنم این اواخر می‌گفت با رقم ناچیزی می‌شود پاسپورت مالدیو گرفت. ازش می‌پرسیدم آخه مالدیو می‌خواد چیکار کنه؟ می‌گفت هیچی، حداقل توی این کثافت‌دونی نیستیم، گیتار می‌زنم، خونه می‌خرم و اجاره می‌دم و با پولش زندگی می‌کنم. بعضی وقتها به جای کثافت‌دونی می‌گفت ان‌دونی. به هر حال منظورش ایران بود. یواش یواش به فکر این افتاد که دوست‌دخترش از طریق دانشجویی اقدام کند و خودش هم به عنوان همراه و همسر برود. فکر کنم این اواخر به گزینه‌ی هند رسیده بودند. می‌پرسیدم آخه چرا هند؟ یک سری چیزهایی می‌گفت. مثلن اینکه شهریه‌ی هند از شهریه‌ی دانشگاه آزاد ارزانتر است. حرف‌هایش درست بود، اما با ذهن آدم ۲۵ ساله. با ذهن من جور در نمی‌آمد. هر روز هم یک سناریوی جدید می‌بافت. یک روز می‌گفت می‌رویم بانگلور، جنوب هند، هوا عالی. فردا می‌گفت نه، بانگلور رشته‌ی دوست‌دخترش را ندارد، می‌رویم میزور که سه ساعتی بانگلور است. پس‌فردایش می‌گفت با یک موسسه‌ای حرف زده‌ایم و گفته برو کلاس آشپزی، با ویزای آشپزی می‌فرستیمت فلان‌جا. یک روز دیگر می‌گفت قبرس.

خارج رفتن هم کار سختی است. درست است که آسان شده و الآن همه خارجند، اما همین «همه» یک حداقل‌هایی از تنگ بودن را دارند. برادر من آن حداقل‌ها را ندارد. فکر کنم مادرم همین طرح‌های متلاطم را که دید گفت هیچ هم مخالف نیست و زودتر عقدشان کنیم. مالماستین و دوست‌دخترش که خوشحال شدند. مادرم هم درست می‌گفت. من هم به مادرم همین را گفتم؛ اینکه صبر کردن همیشه دوا نیست، گاهی هم صبر کردن فقط رکود و پوسیدگی می‌آورد. بعد هم گفتم مالماستین سال‌ها با آن عاقله‌مردی که تو منتظر ظهورش هستی فاصله دارد، توی این شش ماه و یک سالی که زور بزنی و عقد را عقب بیندازی پسرت پخته نمی‌شود، فقط یک سال بیشتر می‌رود کافه و فست فود و از دست پدر و مادر دوست‌دخترش سر تلفن آیینی «کجایی؟ زود برگرد خونه» حرص می‌خورد.

عقدشان محضری بود. بزرگترهای خوانواده‌ها بودند و بعد هم رفتیم یک رستورانی کباب و جوجه خوردیم. اولش می‌خواستم یک دست کت و شلوار برای عقد بخرم. عنوان «برادر بزرگ داماد» برایم ثقیل بود و دلم می‌خواست الزاماتش را رعایت کنم اما دقیقن نمی‌دانستم چه کارهایی باید بکنم.اما دیدم مصرفم برای کت و شلوار خیلی کم است. تازه، قیمت هم بی‌تاثیر نبود: یک دست کت و شلوار مرتب هم‌قیمت ماشین شده. البته ماشین هم هم‌قیمت خانه شده و خانه هم که فراتر از تعریف قیمت است. یک کت بلیزر دارم که چند سال پیش از انگلیس از یک حراج خیلی خوفناک خریدمش. بنفش تیره‌ای است که ست کردنش کمی سخت است اما وقتی ست بشود قشنگ است. لابد اصلن برای همین رنگ خاصش حراج شده بود. کت را برداشتم و ناامیدانه با سین رفتیم میلاد نور تا اقلام دیگری که باهاش جور بشوند پیدا کنیم. یک پیراهن آبی و یک کراوات مخمل پیدا کردیم به اضافه‌ی شلوار پارچه‌ای سورمه‌ای سیر. آبرومند شده بود. فکر کردم لااقل این چیزها را بعدن هم می‌شود در شرایط عادی‌تری پوشید.

توی محضر یک کم استرس داشتم. با دوست‌دخترم رفته بودیم و اولین باری بود که خاله و عمه و دایی با موجودی به نام  به سین مواجه می‌شدند. به عنوان «دوستم» معرفی می‌کردمش اما برای آدمها فرقی نداشت و علاوه بر عروس و داماد، همه به ما هم صمیمانه تبریک می‌گفتند. حاج آقای محضردار فامیل‌مان است. با همان نگاه هیزش سین را برانداز کرد پرسید ایشون کی هستن؟ به حاج آقا هم گفتم «دوستم» اما هنوز حرفم تمام نشده بود که مادربزرگ و خاله‌م پریدند وسط و گفتند نامزدشه. من هم لبخند زدم. کار دیگری نمی‌شد کرد.
دایی جواد هم آمده بود؛ با همان نمکهای همیشگی و میل غریبش برای جلب توجه. به قول خارجی‌ها فاحشه‌ی توجه است. سال‌هاست که همین بامزگی‌ها را می‌کند و نمی‌دانم چرا خسته نمی‌شود. خواهرهایش بهش می‌خندند و هی زیر لب می‌گویند وای جواد نکن، زشته. به نظر من که رفتارش زشت نیست، رقت‌انگیز است. دایی جواد ۶۵ سالش است، استاد دانشگاه است و توی این «ان‌دونی» آدم معروفی است، توی مجله و روزنامه و فیسبوک مقاله می‌نویسد و همین احمق‌هایی که «لایک می‌کوبند» دوستش دارند. چند سال پیش هم سرطان پروستات گرفت، درمان‌های پیچیده‌ای کرد و نمی‌دانم چطور شد که الان سینه‌های گنده و بدریختی دارد.

خطبه عقد را که خواندند کادوها را دادیم. من برای‌شان دو تا سکه گرفته بودم. سین هم می‌خواست از طرف خودش یک دسته گل سفارش بدهد. گفتم دلیلی ندارد، همین‌ها را با هم می‌دهیم. صبح جمعه رفتم شهرکتاب از این پاکت ریزها گرفتم. توی شهر کتاب موسیقی پخش می‌شد. یک آقایی داشت مدل نامجو با سکته چیزی را می‌خواند. فکر کردم تقلید از یک کار درجه دو می‌شود یک کار درجه سه-چهار. اما انگار همه اینطور فکر نمی‌کنند چون همان موقع خانمی آمد و گفت این سی‌دی جدید همایون رو هم بدین. وقتی داشت سفارش می‌داد به فضای بالای سرش که همایون داشت تویش سکته می‌کرد اشاره کرد. دم محضر، توی ماشین می‌خواستم روی پاکت‌ها چیزی بنویسم. هم برای اینکه قشنگ باشد وهم اینکه بدانند کدام مال ما بوده. روان‌نویسی که برای این کار آورده بودم خشک شده بود. سین یک مداد نوکی داشت. روی پاکت عروس نوشتم با مهر، از طرف فلانی و فلانی. فکر کنم توی زندگیم از عبارت «با مهر» استفاده نکرده بودم. برای مالماستین هم که نشد بنویسم. چون پاکتش قرمز تیره بود، تقریبن زرشکی، و خط مداد نوکی رویش معلوم نمی‌شد. ولی سر شام که بحث هدیه‌ها شد برادرم گفت حواسش بوده که کادوی من کدام است. خیلی خوشحال شدم. توی آن شلوغ پلوغی و در محاصره‌ی آن همه گرگ حواسش بوده که کدام را بهش داده‌ام. همان موقعی که کادویم را بهش دادم گریه‌ام هم گرفت. برای همین وقتی آمد روبوسی کند بغلش کردم که صورتم توی شانه‌هایش گم بشود. فکر این یکی را نکرده بودم. چرا آدم باید سر عقد برادر کوچکش گریه کند؟ شاید چون قبلش مادرم را آن کنج دیده بودم که داشت زور می‌زد اشک‌هایش نریزند. لابد واکنش غریزی‌مان بوده به اینکه «ببین فسقلی چقدر بزرگ شده». بعد از کادوها نوبت عکس شد. پدرم پیر است و طبعن اول پدر و مادرم رفتند برای عکس. بعد من هم اضافه شدم که عکس خانوادگی بگیریم. اما نشد. چون دایی جواد دوید بین‌مان. این نمک اختصا‌صی‌اش است: باید توی همه‌ی عکس‌ها باشد. دستانش را باز می‌کند و می‌اندازد گردن هر کی که اینور و آنورش ایستاده‌اند. اینجوری پستان‌های گنده‌اش هم بیشتر توی ذوق می‌زنند. بعد ادامه می‌دهد و توی همه‌ی عکس‌ها هست. همیشه با یک ژست، همیشه حال به هم زن. خیلی حرصم گرفت. نوبت خانواده‌ی عروس که شد باز هم دایی جواد دوید توی عکس‌هایشان. توی کل مراسم صدای فریادش می‌آمد. از سنی به بعد از حرف زدن دست برداشت و فقط فریاد زد. چند بار تند نگاهش کردم اما اینقدر مجذوب خودش بود که چیزی نمی‌فهمید. غم‌انگیز است که از اقوام تحصیل‌کرده‌ام هم باید خجالت بکشم جلوی مردم. یک بار هم به سین گفت از ما عکس بگیر. دوباره همانطور مثل یک کرکس بیمار دستهایش را باز کرده بود و فریاد می‌زد. به سین گفتم نگیر. دور و بری‌ها شنیدند. مشکلی نداشتم. یعنی دوست داشتم که بشنوند. دوست داشتم شر بشود. از محضر تا رستوران پشت هم سیگار کشیدم و چند جا هم گم شدم. باورم نمی‌شد این آدم یک تنه اینطور گند زده به روانم. شبی که باید خوشحال می‌بودم اینطوری داشتم می‌لرزیدم و همین‌طور که توی کوچه پس کوچه‌ها گم شده بودم زیر لب به دایی جواد فحش می‌دادم. یادم افتاده بود سر عقد خودم هم چند سال پیش عین همین بازی کثافت را راه انداخته بود. آن موقع هنوز این‌قدر ازش متنفر نبودم.

توی رستوران یواش یواش بهترشدم. از جواد دور نشسته بودم. با مالماستین و همسرش حرف می‌زدم و جواد هم داشت عین یک حیوان گرسنه اوردوور می‌خورد. زیرچشمی‌ می‌دیدم چطوری سالادهای پر از مایونز را می‌لمباند. بعد هم شام آوردند. وسطهای شام بودیم که باز شروع کرد. صدایش را بانمک و زیر کرده بود و چند بار گفت همه سیر شدن؟ ما که سال‌هاست از دستش «خندیده‌ایم» می‌دانستیم که منظورش این است: من سیر نشدم، بهم غذا بدین تا گنده‌تر و زشت‌تر بشم. جلویش یک تپه استخوان شیشلیک بود که به نیش کشیده بود. غذا هم جلویش بود، اما اینقدر زر زد که یکهو دیدم دیس کباب جلوی ما را برداشتند و دست به دست بردند تا برسد به دایی جواد. باورم نمی‌شد. توی این سال، سال ۹۳، هنوز آدمهایی هستند مراسم عقد و عروسی را به مثابه مسابقه‌ی «بخور بخور» می‌بینند. لابد بدشان نمی‌آید مجری مسابقه محله هم بیاید بالای سرشان و تشویق‌شان کند که چطور تکه‌های گوشت و مرغ را می‌چپانند توی دهان‌شان. دهان که نیست، حفره‌‌ی بویناکی است که صاحبش از هول هنوز وقت نکرده لقمه‌ی قبلی را فرو بدهد. با برنج‌های ته بشقابم بازی بازی کردم و زیر چشمی به دایی‌ام نگاه می‌کردم. هر دستش یک شیشلیک گرفته بود و نوبتی بهشان گاز می‌زد. اطرافش را نگاه می‌کرد. با نگاهش آدم را بازخواست می‌کرد. انگار می‌گفت «به من بخند» و اگر نمی‌خندیدی بیشتر توی ابتذالش دست و پا می‌زد. اینطوری شد که شب عقد برادرم حتی سیر هم نشدم.

گارسن‌ها داشتند بشقاب‌ها را جمع می‌کردند. جواد طلسمم کرده بود. نمی‌توانستم نگاهش نکنم. انگشتش را توی دهانش کرده بود و داشت از لای دندانهایش گوشت‌های نیم‌جویده را در می‌آورد. با ناخن . بعد نگاه‌شان می‌کرد و می‌خوردشان. دوست داشتم از عضویتم در این فامیل نکبت‌زده استعفا می‌دادم. اواخر شب فکر کنم چشم تو چشم شدیم. من این‌ور میز و جواد هم آن‌ور میز. فکر کنم فهمید که در ذهنم دارم روی هیکلش بالا می‌آورم. دوباره چیزی در مورد عکس گرفتن گفت. با همان لحن بانمکش بهم گفت چرا اینقدر از کیک عکس می‌اندازی؟ از ما عکس بنداز. فقط نگاهش کردم. می‌دانستم دهانم را باز کنم زباله سرازیر می‌شود. نگاهش کردم و جواب ندادم. نگاهش را دزدید. با خودم فکر کردم تا کی باید بابت وجودش از این و آن خجالت بکشیم؟ همه جا هم باید باشد. اگر نباشد بعدش باید عرعرهای مادرم را تحمل کنیم. فکر کردم اگر همان چند سال پیش سر پروستاتش مرده بود ناراحت نمی‌شدم. یعنی نه تنها ناراحت نمی‌شدم، فکر کنم خوشحال هم می‌شدم. اما جواد نمی‌میرد. فقط زشت‌تر می‌شود و هر بار که می‌بینمش انگار پستان‌هایش گنده‌تر شده‌اند. من هم مقابلش هر بار ساکت‌تر می‌شوم، چون نمی‌توانم چیزی بهش بگویم، چون مستاصلم. جایی در داستان حسن بصری هست، حسن روی قله‌ی کوهی است، آدمی برای بار چندم مالیده درش و فرار کرده. حسن مستاصل شده، خسته شده، نمی‌داند چکار کند، خودش را به دریای آن طرف کوه پرت می‌کند، به این امید که خداوند یا به بدبختی‌هایش پایان دهد یا کمکش کند. امواج دریا حسن را به ساحل امن می‌رسانند و عاقبت به خیر می‌شود. داستان من و جواد هم همین است، یعنی دقیقن مرا به اینجا رسانده، با این تفاوت که مطمئنم خودم را از کوه هم پرت کنم پایین، دایی جواد آن پایین منتظرم است، دستهایش را باز کرده و در حالی که توی هر مشتش یک شیشلیک است فریاد می‌زند از ما عکس نمی‌گیرین؟

صفر. اون همکارم بود که تازه مهاجرت کرده بود و در دوسال اول شوهرش دوبار کارش را از دست داد و تازه با کلی قرض خانه خریده بودند و می‌گفت مشکل مالی دارن و چقدر قرض و من شبها همش بهش فکر می‌کردم و می‌خواستم التماسش کنم بیا من وام بگیرم تو هروقت داشتی بده؟ اون داره یک هفته می‌ره برزیل با همسرش که فوتبال ببین و روحیه همسرش عوض شه چون از دنبال کار گشتن خسته شده. خواستم بگم فقر بالای فقر بسیار است.

یک.  همون همکارم یک کاغذی را در هوا تکان داد که از دور معلوم نبود چیست. گفتم چیه؟ گفت همسرش بلیت گرفته برای بازی آرژنتین و ایران چون می‌خواد حتما بازی آرژانتین رو در ورزشگاه ببینه و با کلی بیچارگی تونسته بلیت این بازی بگیره و چقدر بلیت گرون بوده و … با تعجب گفتم جدی بلیت بازی ایران گرون بوده؟ کی می‌ره بازی ما رو ببینه؟ گفت کسی شما را نمی‌خواد ببینه همه می‌رن مسی و آرژانتین را ببیند منم می‌رم گل خوردن شما را ببینم. خنده زشتی هم کرد. به انگلیسی براش صدای شیشکی در آوردم که نفهمید چون زبان دومش انگلیسی‌ است. همین همکارم فردا می‌ره برزیل، کجاش را نفهمیدم ولی برام توضیح داد برای دیدن دوتا بازی بعد از یازده ساعت پرواز، چقدرهم اتوبوس سواری خواهند داشت. همکارم اهل کشوری در شرق اروپا یا شمال ایران است و نسبت به فوتبال اصلا بی‌تفاوت نیست بلکه ازش متنفره. پشت کرده به تلویزیونی که فوتبال پخش می‌کنه می‌شینه و هروقت من یا رابرت برای تبلور جو هیجان زدمون نیم‌خیز می‌شیم با دهنش صدای ‍پوف تو مایه جماعت الکی خوش را در می‌آره. همکارم گفت که برزیل در زمستان رو هم دوست نداره و هرچی من قسم خوردم و لینک فرستادم که  زمستونش لابد اونجوری نیست که تو فکر می کنی گفت فرقی نمی‌کنه تو بگو ۲۳ درجه من دست خودم باشه با این همه هزینه وقتی می‌رم برزیل که حتی مجبور نباشم این رو تنم کنم و تی‌شرت نازک سفید پستان‌بند صورتی نماش رو با دو انگشت جلو کشید و نشانم داد. هزینه سفر خیلی گران شده و چون سرش تو حساب کتابه از یک ماه پیش مدام  داره حساب می‌کنه که با این پول می‌تونسته بره کجا و کجا و چه ها بکنه و چیا بخوره ولی الان باید بره قاطی کلی آدم عجیب غریب و از ترس دزدیده شدن کیفش بلرزه و ساندویچ آشغالی بخوره و بعد هم با اتوبوس بره ورزشگاهی دور که چی؟ ایران و آرژانتین رو ببینه. هربار هزینه‌ها را با دقت برام توضیح می‌ده و تا من شروع می‌کنم به ادای کف کردن درآوردن می‌گه این تازه خرج یکیمون بود حالا همین رو ضربدر دو کن و بعد من غش می کنم. یکبار بعد غش بهش گفتم خب تو نمی‌رفتی؟ می‌گذاشتی همسرت تنها بره یا با کسی که فوتبال دوست داشته باشه و این نزدیک سه هزاردلار هزینه خودت را یک کار بهتر باهاش می کردی یا هیچ کاری نمی‌کردی و اینهمه مقروضتر هم نمی‌شدی به شرکت نزول خور ویزا، پشتیبان جام جهانی.  با تعجب نگاهم کرد. گفت تنها بره؟‌ یعنی مرد متاهل تنها بره سفر. منم تنها بمونم اینجا؟‌مطمئنم اگر به دوقلوهای بهم چسبیده  همچین پیشنهادی می‌دادم انقدر متعجب نمی‌شدند که ناریناسلاویچونیا شد. هیچوقت نفهمیدم حق با ناریناسلاویچونیا هاست یا با من؟ با آدمهایی که باور دارند همسرها تا وقتی باهمدیگر زندگی می‌کنند بدون هم مسافرت، بار، مهمانی و .. جایی نمی‌روند و حتی اگر دوست هم نداشته باشند باز باهم می‌روند و آنجا دهن هم را صاف می‌کنند، یا من که اصرار دارم به راه شیری راه شیری فضا دادن و گرفتن و تعجب می‌کنم کسی اینهمه راه را با این همه غر می‌رود که بازی دو تیمی را ببیند که هیچکدامشان را دوست ندارد و اصلا خود بازی را هم دوست ندارد. لابد هردو ما درستیم، او موقع جدایی خواهد گفت همه تلاشم را کردم تنهایش نگذاشتم، بخاطرش فوتبال هم دیدم ولی خب نشد و امثال من می‌گوین به استقلاش احترام گذاشتم، کمکش کردم فضای خودش را داشته باشد، تنها سفر برود، حس نکند وبال گردن هم هستیم ولی خب نشد. تفاوت ما دوتا به کنار ولی  از یک جایی به بعد کم آوردم و گفتم ناریناسلاویچونیا سیلیویانوویچ کافیست. دیگر غر نزن . برو و سعی کن لذت ببری. از طرف من یک تیشرت آرژانتین هم برای خودت بخر و خوب مسی را تشویق کن و هرگلی هم که به ایران زد هیچ به من فکر نکن. شانه بالا انداخت گفت وات-اور آ’ل ترای

دو. سه شنبه ناریناسلاویچونیا بهم گفت در بازی آرژانتین  هم دروازه بانتون شماره دوازده است؟‌   گفتم نمی‌دونم من انقدر حرفه‌ای نیستم بفهمم از کجا می‌شه فهمید ترکیب تیم چه خواهد بود همونروز هرکی بایسته تو دروازه من می‌فهمم شماره دوازده کدومشونه؟‌ گفت همین که تو بازی اول بود، اقیقی .البته چه اقیقی باشه و چه نباشه من می خوام تی‌شرت بازیکن شماره دوازده شما را بخرم. تو می‌دونی از کجا جرسی تیم ملی شما را بخرم؟ گفتم نمی‌دونم دوشنبه رفتم بار بازی ببینم چند نفر لباس تیم ملی تنشون بود ولی فکر کنم آنلاین خریده بودند. گفت آنلاین نمی‌رسه فردا دارم می‌رم برام می‌پرسی؟ البته اینجا نبود حالا برزیل رسیدم می‌خرم. چه عجیب ناریناسلاویچونیا نه تنها از فاز غر بیرون زده بود بلکه هیجان سفر هم داشت. قبل اینکه براش بگردم نگاه کردم که مطمٔن بشم شماره بازیکن را اشتباه نمی‌کند و دیدم راست می‌گه شماره پیراهن حقیقی دوازده است. ایمیل زدم که براش پرس جو‌کنم از کجا شماره دوازده سایز مدیوم بخره.بهش گفتم اگر پیدا کردیم حتما یک عکس از خودت با پیرهن حقیقی و همسرت با پیرهن مسی بگیر بفرست من نشون دوستام بدم. گفت باشه حتما. آیدا دوباره این اقیقی رو تلفظ کن. گفتم حَ قی قی. حقیقی. چند دقیقه تمرین کرد تا خیلی موفق گفت حقیقی. وقتی می‌گفت حقیقی چشمانش برق می‌زد. یکبار هم در آیفونش گفت حقیقی و صدای خودش را ضبط کرد که اگر یادش رفت مراجعه کند. استعدادش خیلی خوب بود ولی خب  دوسال است به من می‌گوید ادیانی. ح من فدای سرش، پیراهن را برایش پیدا کنم دیگر ناریناسلاویچونیا سیلیویانوویچ آماده بازی خواهد بود فقط کاش رحمان احمدی دروازه بان نباشد، این زن کشش دوتا ح در یک دروازه را ندارد.

حس لحظه‌ای که می‌فهمی خیلی بیش‌تر از آن‌چه فکرش را می‌کردی شبیه به پدرت از آب درآمده‌ای.

قرار بود که خوشحالی‌ش رو با ما شریک بشه. نمی‌دونم، شاید هم سیستم این‌جوری کار می‌کنه که برای این‌که خوشحالی رو واقعا حس کنی، اول باید با کسی شریک‌ش بشی. همون‌طور که مثلا آدم معمولا تنهایی نمی‌ره سوار ترن‌هوایی شهربازی بشه؛ یکی باید باشه کنارت که با هم جیغ بکشید و حال کنید.

ای‌میل زده بود که عصر جمعه توی شرکت جمع بشیم دور هم و یه شرابی بخوریم. شرکته هم مال استادمه، همه‌مون تو یه طبقه از یه ساختمون بلندیم توی مرکز شهر. می‌خواست بره ایتالیا و ازدواج کنه برگرده. این‌جا پست‌داکه ولی عملا شده سوپروایزر من و چند تا دیگه از دانش‌جوها.

پست‌داک یه مرحله‌ایه بعد از این‌که آدم دکترا می‌گیره و نمی‌تونه استاد دانشگاه بشه، سال‌ها توش دست و پا می‌زنه تا بالاخره یه پیر خرفتی تو یه دانشگاهی یه جای دنیا بیفته بمیره و شغل‌ش رو بدن به آدم؛ لابد می‌دونید چیه دیگه خودتون. قضیه مال چند ماه پیشه، الان شده «ریسرچ پروفسور» که یه چیزیه مثل استاد دانشگاه ولی درس نباید ارائه کنه.

اسم‌ش «مارکو»ئه. استادم بعضی وقت‌ها که می‌خواد لودگی کنه بهش می‌گه «پولو». هر سری هم این نمی‌گیره قضیه رو و مجبوره بعدش بگه «مارکو پولو» دیگه بابا، گاییدی… اه. بعد یه پوک عمیق به سیگار می‌زنه و دودش رو که بیرون می‌ده، تف می‌کنه روی سنگ‌های جلوی دانشکده. این تیکه‌ی آخر رو خالی بستم.

آخر هفته رفتیم توی شرکت، ما دانش‌جوها با کارمندای اون‌جا سر جمع بالای سی نفر می‌شیم. یه سری شراب سفید و قرمز ایتالیایی گرفته بود با پنیر و چیپس و پفک و چوب‌شور و این‌جور چیزا. چند تایی آب‌میوه و نوشابه هم بود برای کسایی که الکل نمی‌خورن.

با این‌که حدود شصت درصد جمعیت شهر رو فرانسوی‌ها تشکیل می‌دن ولی مونترال شهر چندملیتی‌ای محسوب می‌شه. مخصوصا دانشگاه ما که انگلیسی زبان هم هست، فرانسوی توش خیلی کمه. البته چندملیتی بودن‌ش دقیقا به این معنی نیست که آدم‌ها از هر نژاد و کشوری توش با هم قاطی شده باشن. این‌جا بیش‌تر این‌جوریه که آدم‌های هر کشوری با هم می‌پرن، حتی فرانسوی‌های فرانسه هم درست و درمون نمی‌تونن قاطی کِبکی‌ها بشن؛ ما که فرانسوی‌مون در حد «ژُ سوئی مَلد» ئه که تکلیف‌مون مشخصه.

یه جورایی هم طبیعیه این قضیه. آدم وقتی توی کشور خودشه درست درک نمی‌کنه اهمیت زبان و بک‌گراند مشترک چیه. برای من همه‌ی ارتباط‌هام با آدم‌های غیر فارسی‌زبان-بزرگ‌شده‌توی‌ایران خیلی مصنوعیه. انگار داری به زور سعی می‌کنی رابطه‌ی انسانی برقرار کنی در حالی‌که که این مَچ نشدنه بدجوری توی ذوق می‌زنه.

مثلا یه بار ترم یک که بودم، یه شب داشتیم از کلاس برمی‌گشتیم خونه با یه پسره که اصلیت‌ش مصریه. یه مدتی توی انگلیس زندگی کرده و انگلیسی رو با لهجه‌ی بریتانیایی غلیظی حرف می‌زنه که من اول‌ها بیش‌ترش رو نمی‌فهمیدم. تا خونه‌ی اون هم‌مسیر بودیم. دم درش که رسیدیم گفت بیا بریم بالا یه چیزی با هم می‌خوریم (گی هم نیست). منم نمی‌دونستم که این از لحاظ مصری بودن‌ش داره تعارف می‌کنه یا از نظر انگلیسی بودن‌ش جدی داره می‌گه. خلاصه گفتم بریم عمو، چرا که نه، دنیا دو روزه و از این حرفا.

ماکارونی درست کرد. اولین نشانه‌های تفاوت فرهنگی رو وقتی دیدم که دست‌هاش رو با زیرپیرن تن‌ش خشک کرد. دومین نشانه وقتی بود که قاشق رو هم با همون زیرپیرنه خشک کرد تا بعدش بزنه توی ظرف رب. بعد از شام، یه قسمت «فمیلی گای» دیدیم چون جزء معدود علایق مشترک‌مون بود که می‌تونستیم در موردش حرف بزنیم. آدم چقدر در مورد بهار عربی و میدون تحریر مگه حرف داره؟

چهار تا جمله وسط‌ش و بعدش بلغور کردیم و حرف‌هامون تموم شد. اون چند تا جمله هم نه این‌که فک کنید جملات عمیق فلسفی‌ای بودن. بیش‌تر تو این مایه‌ها بودن که من می‌گفتم باحال بود، بعد اون تایید می‌کرد، دوباره من با کلمات دیگه‌ای یه دور دیگه تایید می‌کردم. اون موقع‌ها تازه از ایران اومده بودم و کلمات هم‌معنی‌ای که برای تافل حفظ کرده بودم هنوز یادم بود.

بعد گفت قسمت جدید سیمسون‌ها هم اومده، ببینیم؟ گفتم من ندیدم هیچی ازش. خلاصه به زور اونم دیدیم و من مدام به عقربه‌های ساعت نگاه می‌کردم که لامصبا چرا نمی‌چرخن زودتر که من برم خونه‌م؟ سه چهار تا جمله‌ی دیگه هم موفق شدیم در مورد این‌که «فمیلی گای بهتر بود یا سیمسون‌ها» بگیم و بعدش به بهونه‌ی این‌که باید یه چیزی واسه ناهار فردا درست کنم زدم به چاک. وقتی دیگه مجبور نبودم دنبال یه جمله برای برقراری ارتباط بگردم انگار یه بار سنگینی از روی دوش‌م برداشته بودن؛ یا نه، انگار دنیا رو بهم داده بودن، حتی می‌تونم ادعا کنم مثل یه تولد دوباره بود.

همین پسر مصریه مثلا، مسلمونه، الکل نمی‌خوره. یکی از هم‌آفیسی‌هام که اونم ایرانیه اصلا نیومد چون اونم مسلمونه. یه بار باید بحث‌های مذهبی‌مون رو بنویسم که خودش داستانیه. ریشه‌ی رفتار روحانی اینا که توی نیویورک نرفتن سر مهمونی شام رو باید همین‌جاها دید. می‌گم خب میومدی آب‌میوه می‌خوردی، اسرائیل که نیست نمی‌ری رو تشک.

به جز چند نفر که آب‌میوه خوردن، بقیه لیوان‌ها رو پر از شراب کردیم و به سلامتی شادوماد بالا بردیم و شراب مفت ریختیم توی حلق‌مون. منم تمام تلاش‌م رو کردم که این‌که در این لحظه هیچ حسی برای دوماد ندارم، از چشم‌هام نپاچه توی فضا. یه بار روزای اول سر موضوع تزم باهاش حرفم شد، بعد زیرآبم رو پیش استادم زد ایتالیایی کثیف (کامنت نژادپرستانه).

استادم یه نطق مفصل کرد به مناسبت زن گرفتن مارکو با یه سری آرزوی خوشبختی و تقدیر و تشکر از این‌که مارکو چه حمال خوبیه براش و این‌جور چیزا. البته پست‌داک‌هایی که این متن رو احیانا می‌خونن نباید ناراحت بشن از این‌که حمال خطاب شدن. ما دانشجوهای پی‌اچ‌دی حمال‌های به مراتب کم‌مزدتری هستیم. استادهای دانشگاه همه‌شون دست‌های کثیف استعمارن در ماتحت‌های جر خورده‌ی دانشجوها.

استادمون تهش هم گفت که من فقط یه نصیحت‌ می‌کنم‌ت حالا که زن گرفتی. اونم اینه که نذار هیچ شبی زن‌ت ناراحت از دست‌ت بخوابه. اگه این کارو بتونی بکنی، رابطه‌ت رو به خوبی حفظ می‌کنی و خوش می‌گذره خلاصه. که ظاهرا این بخش‌ش سخت‌ترین بخش ماجراس چون گاهی وقتا آدم آخر شب قاعدتا می‌خواد با چوب بزنه تو صورت پارتنرش. ولی باید سعی کنه که نزنه، چون کار درستی نیست.

دیشب نخوابیدم، باز هزار شبه که نخوابیدم. صبح ساعت شیش اومدم دانشگاه. سرد و خلوت و تاریک بود. یه گزارش صد و هفتاد و دو صفحه‌ای جلوم بود که باید تا ظهر می‌خوندمش. یک ساعت اول رو گریه کردم، یک ساعت دوم رو هم. اشکام تلپ تلپ ریخت رو صفحه‌های گزارش.  ساعت هشت و ربع که آدما کم کم پیداشون می‌شد رفتم تو دستشویی آرایش کردم. مامانم یه باری، هزار سال پیش، داشت ازم تعریف می‌کرد. می‌گفت خودش ترسوئه، اعتماد به نفس هیچ کاری رو نداره، عوضش سارا از هیچی نمی‌ترسه، هرکاری بخواد می‌کنه. من داشتم فکر می‌کردم مامانا چه تصورایی از بچه‌هاشون دارن. خبر نداره که من سه روز قبل و سه روز بعد از هرکاری گریه می‌کنم، قبلش چون می‌ترسم خراب کنم، بعدش چون خراب کردم

صبح رفتم کنسولگری آمریکا. شنیده بودم آقای ویزا دهنده به ماه شب چهارده می‌گه تو در نیا، من هستم. راستم می‌گفتن، با همون چشای آب‌نباتی و لبخند مهربون گفت که ویزا نمی‌شه به تو بدیم. پاسپورتت کمتر از یه سال مونده به انقضاش. گفتم تو سایتتون نوشته شیش ماه که. گفت که عزیزم اون شیش ماه مال کشورای گل و بلبله نه مال پاسپورت زرشکی تو . اینا رو نگفت البته ولی خب معنیش همین بود. گفت برو پاسپورتت رو عوض کن، قدمت رو تخم چشم ما. پرس و جو کردم معلوم شد باید پاسپورت رو بفرستم سفارت پاکستان تو آمریکا. دو هفته‌ای‌ام پسش می‌دن، تروتازه. یهویی یادم افتاد پاسپورت تازه یعنی ویزای کانادای تازه. زنگ زدم بهشون گفتن خانوم خانوما، جیگر طلا ما سه ما اعتصاب کرده بودیم الان داریم به درخواستای ماه جولای رسیدگی می‌کنیم. گفتم یعنی ویزای من رو تا یه ماه دیگه نمی‌دینین؟ گفتن باش تا بدیم. فکر کردم حالا چه جوری به مامان بگم نمیام؟ نشستیم با فری و لاله دو دو تا چارتا کردیم از اول دو هزار و سیزده من فقط بدشانسی آوردم. بدشانسیای محیرالعقول. مثل اون دفعه که چک حقوقم برگشت خورده بود و خانوم حسابدار قسم می‌خورد که از هزار و هشتصد و خورده‌ای که دانشگاه تاسیس شده همچین اتفاقی سابقه نداشته. ایشالله به حق پنج تن دو هزار و سیزده دو سه ماه دیگه تموم شه. شبم اومدم خونه گفتم حالا که تولدمه شاید تو صندوق پستم یه چیز هیجان‌انگیز باشه. یه صورت حساب بانک بود، یه منوی بوستون پیتزا و یه کاتالوگ مغازه‌های سیرز که مستاجر قبلی مشترکش بوده. یه گلابی از یخچال درآوردم سرماش بره که شام بخورمش. رفتم زیر دوش واسه خودم خوندم بیا شمعا رو فوت کن که صد سال زنده باشی